Wałbrzych

Położenie

Wałbrzych to duże miasto leżące w południowo-zachodniej Polsce, niedaleko granicy z Republiką Czeską, na terenie województwa dolnośląskiego. Historycznie należy on do Dolnego Śląska, a geograficzne do Pogórza Zachodniosudeckiego i Sudetów Środkowych, konkretniej do pasma Gór Wałbrzyskich. Przez środek miasta przepływa niewielka rzeka – Pełcznica. Miasto zamieszkuje około 120 tysięcy osób, co stawia je na drugim (po Wrocławiu) miejscu w województwie.

Dojazd

Wałbrzych położony jest około 100 kilometrów na południowy zachód od Wrocławia, na trasie kolejowej do Jeleniej Góry. Pociągi kursują tu regularnie, mniej więcej co godziny. Najlepiej wysiąść na stacji Wałbrzych Miasto, jeśli interesuje nas zwiedzenie historycznego rejonu miasta. Stacje Wałbrzych Główny oraz Wałbrzych Szczawienko położone są na przeciwległych krańcach miasta, gdzie jednak także znajdziemy wiele ciekawych miejsc w okolicy. Do Wałbrzycha można również dojechać korzystając z drogi krajowej nr 35 prowadzącej z Wrocławia. Czas przejazdu jest podobny do czasu podróży koleją i wynosi około 1 godziny. Na tej trasie kursują również liczne autobusy.

Początki miasta

Osada, będąca zaczątkiem dzisiejszego miasta, powstała prawdopodobnie już przed 1191 roku. Pierwotnie nosiła nazwę Wallenburg, co można by tłumaczyć jako leśny gród. Niedaleko osady znajdowało się także wzgórze, na którym miał stać drewniany kościół – miejsce częstych pielgrzymek w tamtych czasach. W czasach późniejszych osada zaczęła przekształcać się w gród, a gród w miasto. Zachował się dokument z początku XIV stulecia, który jest pierwszym dowodem na piśmie potwierdzającym istnienie w tym czasie Wałbrzycha. W pierwszych dekadach XV stulecia Wałbrzych uzyskał status miasta. Od XIII wieku niedaleko miasta rozbudowywano zamek Książ. Jeden z jego właścicieli – Konrad Hochberg w 1738 roku odkupił Wałbrzych, który pozostał w prywatnych rękach do początku XIX stulecia.

Wałbrzych przez kilkaset lat związany był z tkactwem, a następnie włókiennictwem. Od połowy XVIII wieku zaczęło się w tych stronach rozwijać także górnictwo, za którym do miasta sprowadził się także ciężki przemysł. Pojawiały się m. in. fabryki produkujące maszyny, odlewnie żeliwa oraz przedsiębiorstwa górnicze produkujące szkło i ceramikę. Dwie fabryki porcelany, które powstały w I połowie XIX wieku działają do dzisiaj. Na skutek zjednoczenia Niemiec, rozwój miasta przyśpieszył po 1871 roku. W międzyczasie pojawiły się linie kolejowe do Kłodzka i Wrocławia, a następnie system gazowy, elektryczność, sieć tramwajowa oraz wodociągi.

Tajemnice II wojny światowej

Położenie Wałbrzycha wśród gór i krętych dolin sprawiło, że miasto to miało szczególne znaczenie dla Adolfa Hitlera i jego najbliższych współpracowników. W okolicach miasta powstało wiele tajemniczych schronów, które miały być połączone ze sobą oraz z podziemiami zamku Książ. Położenie bunkrów kilkadziesiąt metrów pod ziemią miało sprawić, że będą one całkowicie odporne na alianckie bombardowania. W trakcie budowy kompleksu życie straciło wielu więźniów przetrzymywanych w okolicznych obozach koncentracyjnych.

Co tak naprawdę miało mieścić się w podziemnym mieście, nikt dzisiaj nie wie. Pierwotnie zamek Książ miał być siedzibą Hitlera, ale pojawiły się też liczne teorie mówiące, że w podziemiach miała być produkowana jedna z „cudownych broni” III Rzeszy. Były tu prawdopodobnie także i liczne magazyny skradzionych dzieł sztuki i kosztowności oraz miejsca przechowywania najważniejszych dokumentów. Wiadomo jednak, że nie wszystko zdołano wywieźć z okolic Wałbrzycha, gdy nacierała już Armia Czerwona. Część z tych rzeczy ukryto licząc na to, że po podpisaniu pokoju, będzie można je łatwo odzyskać. Jednak na mocy porozumień między światowymi mocarstwami, Dolny Śląsk a wraz z nim Wałbrzych i zamek Książ, znalazły się po polskiej stronie granicy. Do dzisiaj jednak pojawiają się różne, tajemnicze historie związane ze skarbami III Rzeszy. Często można też spotkać poszukiwaczy skarbów, chodzących z wykrywaczami metalu lub szukających zasypanych jaskiń i tuneli.

Powojenne lata zmieniły oblicze miasta. Granice administracyjne zostały rozszerzone, a miasto stało się ważnym ośrodkiem w rejonie, co przyczyniło się do jego rozwoju i wzrostu znaczenia. W mieście nadal znajdują się zakłady przemysłowe, ale straciły one na znaczeniu na rzecz usług. Mocno rozwinęła się także turystyka, będąca dzisiaj jedną z najważniejszych branż w rejonie.

Główne atrakcje turystyczne

Niewątpliwie najbardziej popularnym miejscem w tych okolicach jest zamek Książ. Jest to potężna twierdza, która ma bardzo ciekawą historię i pełniła ważną rolę w II wojnie światowej. W Wałbrzychu trzeba zobaczyć również rynek oraz plac Magistracki wraz z otaczającymi je zabytkowymi kamienicami oraz ratuszem. W mieście znajdziemy też ciekawe świątynie, m. in. kościół ewangelicko-augsburski czy sanktuarium pw. Matki Boskiej Bolesnej.

Ciekawym miejscem jest także Palmiarnia w dzielnicy Lubiechów. To nie tylko piękny przykład architektury początków XX wieku, ale również miejsce, gdzie można zobaczyć ponad 250 gatunków różnych roślin. W mieście można także znaleźć wiele zabytków związanych z górnictwem, w tym kilka szybów, które wydobywały węgiel kamienny już w połowie XIX stulecia. Na terenie dawnej kopalni „Julia” powstało Muzeum Przemysłu i Techniki. To miejsce, gdzie można miło spędzić czas, a przy okazji poznać wiele interesujących historii.

Noclegi i gastronomia

Wałbrzych należy obecnie do najchętniej odwiedzanych miast Dolnego Śląska. Jest on idealną bazą wypadową, by zwiedzić poszczególne miasta w Sudetach, a przy okazji zaliczyć kilka górskich szlaków. Doskonale nadaje się dla tych, którzy lubią intensywne zwiedzanie, połączone z odkrywaniem historii całego regionu. W samym Wałbrzychu również można znaleźć mnóstwo ciekawych miejsc. Jest też gdzie się tu zatrzymać. Znajdziemy tu zarówno hotele, jak i tańsze obiekty noclegowe. Dostępne są miejsca w hostelach oraz w wielu prywatnych kwaterach, które funkcjonują przez cały rok.

Najlepiej szukać miejsc, które znajdują się niedaleko ulicy Słowackiego i placu Magistrackiego. Trochę dalej znajduje się wałbrzyski rynek. W tej okolicy mieści się także dużo obiektów gastronomicznych, zarówno restauracji, jak i punktów z fast-foodami. Życie toczy się tutaj zazwyczaj dłużej, niż w innych częściach miasta. Możemy jednak zdecydować się także na zarezerwowanie noclegu gdzieś na obrzeżach Wałbrzycha, skąd można bezpośrednio ruszyć na wycieczkę w góry lub w jakieś ciekawe historycznie miejsce.

Jeśli planujesz spędzić tutaj kilka dni zapraszamy na stronę poświęconą noclegom w Wałbrzychu.