Roztocze – nieodkryte szlaki magnatów i czysta natura
Niezwykle malownicze tereny nadal nie całkiem odkryte, choć coraz częściej odwiedzane. Roztocze to kraina geograficzna obejmująca teren od Kraśnika do Lwowa, o długości około 180 km. Zróżnicowana budowa i rzeźba Roztocza, doprowadziła do podziału obszaru na trzy części (Roztocze Zachodnie - „początek” krainy od Kraśnika do Szczebrzeszyna, Środkowe – tereny bujnie zalesione i Wschodnie – obszar styku kultur, sięgający aż po Lwów). Najcenniejsze obszary Roztocza ochrania Roztoczański Park Narodowy (Roztocze Środkowe), a ponad 90 % jego powierzchni stanowią lasy. Na tych terenach występuje wiele chronionych i rzadkich zwierząt – jak bocian czarny, orlik krzykliwy, puszczyk uralski czy dzięcioł czarny. Krajobraz gęstych drzewostanów, zaciszne miejsca oraz skromna zabudowa terenu, gdzie zachowały się nierzadko oryginalne wiejskie chaty stanowi wymarzony teren do spokojnego odpoczynku wśród natury. Oprócz obszarów mniej zagospodarowanych, poleca się także większe ośrodki (tj. Zamość – zwany Padwą północy, tętniący życiem i zielony Tomaszów Lubelski oraz Kraśnik – brama Roztocza). Roztocze oddzielają Wyżyny Lubelska i Wołyńska od Kotlin Sandomierskiej i Naddniestrzańskiej. Najwyższe wzniesienia po polskiej stronie Roztocza to Długi Goraj (391,5 m n.p.m.) oraz Wielki Dział (390,4 m n.p.m.). Popularną atrakcją są szlaki długodystansowe oraz szlaki prowadzące przez rezerwat Lasy Janowskie, ścieżki dydaktyczne, szlaki rowerowe i konne, a także szlaki turystyczne Roztocza Ukraińskiego. Warto odwiedzić także zabytki znajdujące się w Zwierzyńcu i okolicach.
Gdzie znajdziemy noclegi na Roztoczu?
Wybór oferty noclegu w regionie jest duży zarówno w większych miastach, jak i w mniejszych miasteczkach. Liczba obiektów noclegowych w Zamościu i Krasnobrodzie jest zbliżona, różnią się one ceną (średnio dwukrotnie wyższa jest w Zamościu), lecz miejscowości oddalone od siebie zaledwie o 26 km i mogą stanowić bazę do przemieszczania się po zielonych terenach Roztocza lub wzdłuż wyznaczonych szlaków (Szlak im. Władysławy Podobińskiej, Szlak Renesansu Lubelskiego). Nawet kilkudniowy pobyt w Zamościu nie wystarczy, aby zobaczyć ok. 120 zabytków w tym dynamicznie rozwijającym się mieście (najcenniejsze obiekty to: Pałac Zamoyskich, ratusz i ormiańskie kamienice, Katedra Zmartwychwstania Pańskiego, Akademia Zamojska). Można by powiedzieć, że sezon trwa tu cały rok, lecz najciekawsze plenerowe widowiska odbywają się od maja do września (Szturm Twierdzy Zamość, Jarmark Hetmański, Zamojskie Lato Teatralne i Festiwal Kultury, Eurofolk oraz Jazz na Kresach). Nadwieprzański Krasnobród zachwyci urokiem miejscowości uzdrowiskowej oraz zabytkami sakralnymi (Sanktuarium Maryjne, Kaplica Na Wodzie). Miejsca noclegowe powstają tu coraz liczniej w okolicy zalewu, a infrastruktura turystyczna (plaża, molo, boiska, baseny, wypożyczalnie sprzętów wodnych) pozwala na odpoczynek nad wodą w centrum miasta. Dla turystów, którzy nie wyobrażają sobie urlopu bez dwóch kółek, najlepszym miejscem na nocleg będzie Józefów („rowerowa stolica Roztocza”), to tutaj wyznaczono ok. 90 km tras rowerowych (m. in. część Green Velo, szlak Parkiem Krajobrazowym Puszczy Solskiej). Ciekawe trasy piesze spotkamy wybierając na nocleg Tomaszów Lubelski (szlak do Bodaczowa, Hrebennego, Turkowic, Siwa Dolina, Biała Góra 349 m n.p.m., gdzie w zimie mieści się wyciąg narciarski) oraz Susiec (Szlak Szumów - z charakterystycznymi dla górskich regionów wodospadami). Noclegi w miejscowości Zwierzyniec (otoczonej terenami parku narodowego) zajmowane są do ostatniego miejsca co roku w okolicy sierpnia, wtedy odbywa się tu wiele imprez w ramach Letniej Akademii Filmowej. Tanie propozycje noclegowe Roztocza spotkamy w Szczebrzeszynie (malownicza miejscowość z pomnikami chrząszczy, na Szlaku Renesansu Lubelskiego), a spotkanie z fauną i florą zapewni pobyt w Janowie Lubelskim (słynie on z sielskiego wypoczynku nad Zalewem Janowskim, dziewiczych lasów i Ostoi Konika Biłgorajskiego).
Spotkanie z naturą w Roztoczu
Największym atutem Roztocza są warunki przyrodnicze. Na obszarze mieści się Roztoczański Park Narodowy założony w 1974 r., na którego terenie znajduje się pięć obszarów ochrony ścisłej. Turyści mogą poznawać uroki Roztoczańskiego Parku Narodowego dzięki szlakom turystycznym pieszym i rowerowym. Najpopularniejsze to Centralny szlak Roztocza, Krawędziowy szlak Roztocza, Szlaki Partyzancki i Szlak Roztoczański oraz Obwodnica RPN im. Aleksandry Wachniewskiej. Sieć szlaków obejmuje także trasy przeznaczone do nordic walkingu. Szlaki konne oznaczono pomarańczowymi kółkami na tle białych kwadratów. Połączeniem aktywności fizycznej z edukacją są ścieżki dydaktyczne, które pozwalają poznać walory przyrody oraz historie związane z tymi okolicami. Działalność edukacyjna i ochronna to główna misja parku, którą wspiera Ośrodek Edukacyjno-Muzealny OEM. Obiekt znajduje się na pograniczu parku w zabytkowej części miasta Zwierzyniec. Warto odwiedzić miasto także ze względu na barokowy kościół „na wodzie” ufundowany przez rodzinę Zamoyskich. Z zabytkowej części Zwierzyńca prowadzi ścieżka do dawnego pałacu plenipotenta, czyli obecnej siedziby władz parku. Ścieżka kończy się przy stawach Echo, które są popularnym kąpieliskiem z pomostami widokowymi. Wytyczono także szlaki turystyczne prowadzące na wzniesienia Długi Goraj oraz Krągły Goraj. Co ciekawe, na stokach wzniesień znaleźć można bunkry linii Mołotowa – pasa radzieckich umocnień z czasów II wojny światowej. Czerwony szlak turystyczny prowadzi drogą z Huty Lubyckiej do Mrzygłodów i Siedlisk. Wspomniane bunkry można także zaobserwować na niebieskim szlaku prowadzącym ze Złomów Ruskich do Woli Wielkiej przez szczyt Wielki Dział. Ciekawe szlaki piesze i rowerowe znajdują się także po ukraińskiej stronie Roztocza. Pomiędzy miejscowościami Zaklików i Frampol znajduje się Park Krajobrazowy Lasy Janowskie, który obejmuje ochroną lasy, bagna i torfowiska oraz żyjące tam zwierzęta. Największym rezerwatem utworzonym na terenie parku krajobrazowego jest rezerwat Lasy Janowskie, tutaj też miały miejsce bitwy polskich partyzantów.
