Noclegi w okolicy Starego Cmentarza Żydowskiego w Lublinie

Cmentarze są w miastach tymi miejscami, które mają zwykle najdłuższą i najtragiczniejszą historię. W przypadku cmentarza żydowskiego w Lublinie jest nieco inaczej: jakkolwiek jego powstanie datuje się na rok 1541, skąd pochodzi obecnie najstarszy nagrobek (macewa), to same dzieje cmentarza nie są szczególnie burzliwe. Dopiero II wojna światowa i działalność Niemców doprowadziła do drastycznego zdewastowania terenu Starego Cmentarza Żydowskiego.

Dawna historia

Zgodnie z wymogami religijnymi cmentarz ulokowany został na wzniesieniu, które nosi nazwę Grodziska. Chowano tu pierwotnie wszystkich lubelskich i okolicznych Żydów, jednak około roku 1740 cmentarz stał się niejako „prestiżowy” i na pochówek mogli pozwolić sobie tylko najbogatsi. Mimo to już niespełna sto lat później, bo w 1830 roku otwarto nowy cmentarz z powodu braku miejsc na starym. Tym samym ostatnie macewy na Starym Cmentarzu Żydowskim pochodzą właśnie z tego okresu i stanowią prawie trzystuletnią pamiątkę historii Żydów w Lublinie.

Nekropolia judaistyczna otoczona jest wysokim murem – z jednej strony miał on odgraniczać teren żydowski od reszty miasta, z drugiej stanowił naturalną ochronę przed wszelkiej maści złodziejami i wandalami licznie nawiedzającymi żydowski cmentarz. Widać to było szczególnie po roku 1918, kiedy nekropolia stała się celem ataku nacjonalistycznych ugrupowań działających ówcześnie w Lublinie. Jednak największe szkody przyniosła II wojna światowa. Wtedy kamienne i murowane macewy nagrobne zostały rozkradzione i rozbite, a następnie przerobione na kruszec i używane przez Niemców między innymi do utwardzania dróg. Zachowała się do dzisiaj niespełna 60 nagrobków z prawie 3000 istniejących w 1939 roku.

Pomnik narodu

Ze względu na ważne historyczne, religijne oraz narodowe znaczenie cmentarz ten nie jest dostępny dla turystów, ponieważ uznano go za pomnik narodu żydowskiego. Otwierany jest wyłącznie na specjalne okazje i uroczystości, a także dla przyjeżdżających głównie z Izraela zorganizowanych wycieczek, które odwiedzają krematoria i obozy śmierci w Majdanku. Na cmentarzu nie ma macew pomordowanych przez nazistów Żydów, nie znajduje się tu również żaden pomnik upamiętniający te tragiczne wydarzenia, a mimo to sam cmentarz uchodzi za pomnik pamięci dla wymordowanych osób narodowości żydowskiej.