Sandomierz

Lokalizacja

Sandomierz jest nadwiślańska perłą turystyczną położoną w województwie świętokrzyskim. Historyczna cześć tego miasta ulokowana jest na siedmiu wzgórzach, przez co określana jest często mianem "Małego Rzymu". Miasto położone jest na Nizinie Nadwiślańskiej i rozciąga się od Wyżyny Sandomierskiej aż po Równinę Tarnobrzeską.

Historia miejscowości

Sandomierz jest jednym z najstarszych miast w Polsce. Jego wiek ocenia się na ok. 1000 lat. Nie powinno to dziwić zważywszy na jego bardzo korzystne, górzyste położenie, zapewniające ochronę przed atakami wroga. Żyzna ziemia i przecinające się w tym miejscu szlaki kupieckie, przesądziły o wzroście atrakcyjności grodu z centralnie ulokowaną warownią książęcą, wokół której już wkrótce zaczęła rozwijać się osada. Na sąsiednich wzgórzach powstały niedługo potem podgrodzia z kościołami: pw. Najświętszej Marii Panny, pw. św. Piotra oraz pw. Św Mikołaja. Jednak najprężniej rozwijało się podgrodzie przy szlaku handlowym, prowadzącym do Krakowa. To ono stało się zalążkiem dzisiejszego Sandomierza.

O ówczesnej pozycji miasta świadczą zapiski z kroniki Galla Anonima, które opisywały je jako jedną z głównych stolic Królestwa, obok Wrocławia i Krakowa. Po podziale dzielnicowym w 1138 r. Sandomierz stał się stolica księstwa sandomierskiego, będącego we władaniu księcia Henryka. Miasto zostało całkowicie zniszczone w takcie drugiego najazdu Tatarów na Polskę w XIII w. Jedynym śladem po tych czasach jest dzisiejsza ul. Staromiejska. Datą przełomową okazał się rok 1286, kiedy to Leszek Czarny nadał Sandomierzowi prawa miejskie i liczne przywileje, w efekcie czego nastąpił prężny rozwój miasta i jego gospodarki. Dzięki temu po zjednoczeniu Polski przez Władysława Łokietka i ustanowieniu podziału administracyjnego na województwa, Sandomierz stał się stolica województwa sandomierskiego.

Mimo iż miasto spłonęło w trakcie najazdu Litwinów w XIV w., zostało odbudowane dzięki Kazimierzowi Wielkiemu. Wówczas zyskało ono kształt zbliżony do dzisiejszego. Miasto otoczono dla zapewnienia bezpieczeństwa, murami z cegieł, w których ulokowane były furty dla zapewnienia sprawnego ruchu pieszego. Po dziś dzień zachowała się Furta Dominikańska (tzw. Ucho Igielne). Sandomierz zaczął tracić na znaczeniu wraz z najazdem Szwedów, którzy spowodowali starty zbliżone do tych za czasów Tatarów.

Wraz z utrata niepodległości przez Polskę, Sandomierz został podzielony między dwa państwa, co spowodowało zastój gospodarczy. Mimo iż I Wojna Światowa ominęła ten region, II Wojna Światowa przypomniała sobie o tym miejscu, w efekcie czego ludność była masowo wywożona do Niemiec na roboty przymusowe lub do obozów koncentracyjnych, natomiast Żydów zamknięto w getcie, skąd kierowano ich grupami do obozów zagłady. Zakończenie starć wojennych przyniosło powolną odbudowę gospodarczą miasta, która trwa po dziś dzień. Niebywale bogata historia, jest siłą tego miejsca, decydująca o jego atrakcyjności turystycznej. Dla jednych będzie to cel wycieczki po kartach historii, dla innych podróż po miejscach, które odwiedził papież Jan Paweł II, a dla jeszcze innych chęć poznania miejsca, gdzie kręcony jest serial "Ojciec Mateusz".

Co Sandomierz zawdzięcza Ojcowi Mateuszowi?

Bez wątpienia Sandomierz zyskał na popularności wraz z rozpoczęciem emisji popularnego serialu "Ojciec Mateusz", którego akcja toczy się w tym malowniczym mieście, jako odpowiedź na włoski pierwowzór "Don Matteo". Sceny kręcone są głównie na sandomierskim Starym Mieście z udziałem Artura Żmijewskiego, co bez wątpienia stanowi doskonała promocję tego miejsca.

Co warto zobaczyć?

Sandomierz jest doskonałym punktem docelowym dla turystów zainteresowanych historią i kulturą Polski i jej regionów. Do najbardziej interesujących zabytków miasta, które warto zobaczyć należą bez wątpienia świadkowie najstarszych dziejów tego miejsca:

Brama Opatowska, wzniesiona przez Kazimierza Wielkiego jako element murów obronnych. Przylegają do niej pozostałości po starych murach i jako takie stanowią świadectwo czasów minionych. Wejście na szczyt Bramy Opatowskiej jest udostępnione zwiedzającym, dzięki czemu czemu można podziwiać z niej zachwycającą panoramę miasta.
Kościół pw. Św Ducha, wybudowany w XIII w. przez kasztelana krakowskiego Żegotę.
Stary Rynek, wybudowany na planie kwadratu na centrum wzgórza. Najważniejszym jego punktem jest ratusz wzniesiony w XIV w. oraz studnia, stanowiąca punkt rozpoznawczy tego miejsca. Bez wątpienia kolorytu nadają miejscu domy dawnych mieszań, z niebywałą historią.
Piwnice z XIV i XV w., w których kupcy z Sandomierza przechowywali swoje towary. Podziemne korytarze owiane są legendami, których warto wysłuchać podczas oprowadzania przez przewodnika.
Kolegium Jezuickie, wzniesione na początku XVII w. dzięki fundacji Hieronima Gostomskiego. Oryginalnie zachowane jest wyłącznie skrzydło wschodnie. Pozostała cześć obiektu została odbudowana po pożarze w XIX w. Jest to także jedna z najstarszych szkół średnich w Polsce.
Dom Długosza, będący gotyckim domem wzniesionym w XV w. z fundacji Jana Długosza. Jest to jeden z nielicznych przykładów kamienic wzniesionych poza zabudowaniami rynku i jako taki stanowi perłę architektoniczną. Dziś znajduje się w nim Muzeum Diecezjalne.
Wąwóz Królowej Jadwigi to atrakcja dla miłośników przyrody, stanowiąca wąwóz lessowy w południowo-zachodniej części miasta. Urzeka on wyłaniającymi się korzeniami starych drzew, które nadają temu miejscu niebywałego klimatu.
Góry Pieprzowe, będące rezerwatem geologiczno-przyrodniczym u zakończenia Gór Świętokrzyskich. Odsłonięte są tu skały z epoki kambru, co stanowi unikalna atrakcję przyrodniczą w skali całej Europy.
Bulwar nad Wisłą im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, to nowa atrakcja dla miłośników sportów wodnych. Można tu wypożyczyć sprzęt pływacki lub aktywnie spędzić czas w Budynku Sportów Wodnych.

Baza gastronomiczna i noclegowa

Sandomierz jest miastem, który odpowiada na potrzeby turystów. Można tu znaleźć zakwaterowanie w bardzo dużej rozpiętości cenowej i w różnym standardzie: motele, hotele, bursy, schroniska młodzieżowe, prywatne kwatery i gospodarstwa agroturystyczne, a także zajazdy i campingi. Po wyczerpujących pieszych wędrówkach po zakamarkach malowniczego Sandomierza, na turystów czekają: liczne restauracje, bary, pizzerie i kawiarnie, które zaspokoją gust nawet najbardziej wybrednych smakoszy.

Jeśli planujesz spędzić tutaj kilka dni zapraszamy na stronę poświęconą noclegom w Sandomierzu.