Noclegi w okolicy Cmentarza Zasłużonych na Pęksowym Brzysku
Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzysku
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku zlokalizowany jest przy początku ulicy Kościeliskiej, pod numerem 8 w Zakopanem, przy ulicy zwanej „zakopiańską starówką”. Najstarsza nekropolia Zakopanego, zwana potocznie Starym Cmentarzem zarządzana jest przez Urząd Miasta Zakopane, stała się symbolem góralszczyzny i Zakopanego. Na starym Cmentarzu znajdują się między innymi groby zasłużonych dla miasta, dla polskiej kultury i nauki: Tytusa Chałbińskiego, Stanisława Witkiewicza, Władysława Orkana, Kornela Makuszyńskiego, Jana Krzeptowskiego Sabały czy Heleny Marusarzówny.
Etymologia starego cmentarza, historia miejsca
Cmentarz od ulicy Kościeliskiej oddzielony jest kamiennym ogrodzeniem, które jak przystało na zakopiański styl dodatkowo pokryte zostało drewnianym gontem. W dolnej części cmentarza przepływa potok. Skarpa nadrzeczna, na której położony jest cmentarz, w góralskiej gwarze zwana jest „brzyzkiem”. Między innymi od położenia stoku nad potokiem wzięła się nazwa tego starego cmentarza, a ziemię na potrzeby kościoła i pod cmentarz podarował pod koniec XIX wieku Jan Pęksa, ofiarodawca, którego pamięć i cześć, zachowana została w nazwie tej nekropoli. Ofiarodawca ziemi pod cmentarz spoczął właśnie w tym miejscu. Przy wejściu na cmentarz obok bramy umieszczona została drewniana tablica, na której przytoczono rozporządzenie wojewódzkiego konserwatora zabytków z 1931 roku, uznając cmentarz za zabytek narodowy. Przy dróżce na Pęksowy Brzyzek zlokalizowana jest kaplica, zbudowana w 1800 roku, drewniany zabytkowy kościółek św. Klemensa.
Ciekawostki
Na tym cmentarzu spoczął pierwszy proboszcz zakopiański ksiądz Józef Stolarczyk. W1987 roku sprowadzono na cmentarz na Pęksowym Brzyzku prochy Kazimierza Przerwy – Tetmajera - piewcy Tatr i Podhala. Miejscem szczególnym na cmentarzu jest pomnik Kornela Makuszyńskiego, jeszcze do niedawna w tym miejscu młodzież ucząca się pozostawiała wokół pomnika tarcze szkół do których uczęszczała. Cmentarz nazywany bywa "cmentarzem zasłużonych', ta nazwa nie jest prawidłowa, bowiem w miejscu tym chowano zarówno osoby znane i zasłużone, a pochówki dokonywano także dla przedstawicieli rodzin góralskich, których krewni spoczęli tutaj przed laty. Do 1908 roku był to jedyny cmentarz w Zakopanem, chowano na nim nie tylko górali, ale turystów, którzy np. zmarli w górach. Od 1931 roku pochówek w tym miejscu wymaga zgody proboszcza parafii i władz miasta, ze względu na charakter zabytkowy miejsca.
Informacje praktyczne
Cmentarz jest zlokalizowany przy ul. Kościeliskiej 8 w Zakopanem. Należy do Parafii Rzymsko –Katolickiej Najświętszej Rodziny w Zakopanem ul. Krupówki 1 a Jest miejscem ogólnodostępnym, jednak wejście na teren cmentarza w celu zwiedzania jest płatne. Parafia, do której należy cmentarz pobiera opłatę – 2 zł, która przeznaczana jest na renowację zabytkowych nagrobków.
Byłeś tam? Podziel się wrażeniami!