Cisna

Położona w województwie podkarpackim, nad rzeką Solinką, wieś Cisna jest jedną z miejscowości bieszczadzkich będących idealnym punktem noclegowym i wypadowym do organizowania wypraw po szlakach gór – uznawanych za jedne z najbardziej urokliwych miejsc w Polsce. Miejscowość położona jest dosłownie niemal w ich sercu, a z każdej strony otaczają ją górskie pasma: masywy Wysokiego Działu i Łopiennika, Jasła, Falowej czy dziki masyw Hyriatej.

Historia

Początki Cisnej sięgają 1552 roku, kiedy wieś została założona na prawie wołoskim przez rodzinę Balów – w tym samym roku wieś zostaje wymieniona z nazwy w spisie podatkowym. Przez lata Cisna miała tych samych właścicieli – jeden z nich Samuel Bal - rotmistrz królewskiej chorągwi otrzymał od sejmiku ziemi sanockiej obowiązek obrony tych ziem przez najazdami opryszków węgierskich i utworzeniem zaciągu z jazdy końskiej ze 100 koni. Samuel Bal ufundował także drogę i groblę prowadzące przez Cisną, na których pobierane było myto od kupców jadących tą drogą.

Ciekawostką historyczną związaną z Cisną jest fakt, że w późniejszych latach wieś należała do ojca hrabiego Aleksandra Fredry – jednego z najlepszych polskich dramatopisarzy. Jacek Fredro założył w tym miejscu hutę żelaza produkującą rozmaite narzędzia i naczynia z rudy żelaza, której złoża znajdowały się w okolicy Cisnej. Sama miejscowość została opisana przez Aleksandra Fredrę w pamiętniku „Trzy po trzy”, choć właścicielami wsi byli jego bracia: Julian i Henryk.

Cisna była miejscem, w którym wielokrotnie miały miejsce wojenne i powstańcze zawieruchy. W okresie powstania krakowskiego w 1846 roku sformowano tutaj oddział z pracowników huty, który ruszył do walk o Sanok. Wielokrotnie też toczyły się tutaj bitwy w okresie I wojny światowej – Cisna bowiem znajdowała się na linii frontu w trakcie walk karpackich. Pamiątką po tych dniach jest niewielki cmentarz wojenny znajdujący się na zachodnim skraju miejscowości, na którym pochowani są żołnierze armii austro-węgierskiej. W okresie międzywojennym Cisna stała się znana jako miejscowość letniskowa i odnotowała w tamtym czasie dość duży i dynamiczny rozwój. Niestety, okres II wojny światowej wyniszczył znacznie osiągnięcia tamtych lat. Dzieła dopełniły bestialskie ataki partyzantów UPA mordujących mieszkańców wsi i podpalających ocalałe domy.

Dziś Cisna nadal jest znana przede wszystkim jako miejscowość wypoczynkowa, która uzyskała status uzdrowiska w 1974 roku. Znajduje się tutaj więc ponad 30 ośrodków wypoczynkowych. Miejscowość ma też wyjątkowo dobre połączenia autobusowe z innymi znanymi punktami w Bieszczadach, jest więc wyjątkowo chętnie odwiedzana przez turystów, którzy na własną rękę odkrywają uroki bieszczadzkich wędrówek.

Atrakcje

Wśród turystycznych atrakcji w Cisnej nie znajdziemy wielu zachowanych historycznych pamiątek. Większość budowli, w tym hutę czy cerkiew grekokatolicką rozebrano. Można tu jednak podziwiać dwie chyże – czyli tradycyjne bieszczadzkie chaty oraz cmentarz przycerkiewny. Znajdują się tu uznawane za najstarsze w Bieszczadach katolickie płyty nagrobne – pod jedną z nich pochowany jest zarządca dawnej huty żelaza – Antoni Kwieciński zmarły w 1842 roku oraz jego wnuczki.

Wielbiciele podróży koleją znajdą w Cisnej wspaniałą rozrywkę. Jeździ tutaj Bieszczadzka Kolej Leśna – kolejka wąskotorowa – będąca jedną z największych atrakcji tych okolic. Zakłożona w latach 90. XIX wieku, w czasie intensywnej eksploatacji bieszczadzkich lasów, kolejka została niemal całkowicie zniszczona w czasie II wojny światowej. Odbudowano ją w latach 50. i 60 XX wieku, kiedy służyła przede wszystkim do zwózki drewna z okolicy i podróży mieszkańców. Stopniowo zyskała popularność wśród turystów, a w 1996 roku powstała fundacja Bieszczadzka Kolej Leśna zbierająca fundusze na ponowne uruchomienie podniszczonej trasy. Ruszyła ona w 2001 roku i od tamtego czasu cieszy się powodzeniem nie tylko wśród dzieci, ale i dorosłych.

Gastronomia i kultura

Wśród polecanych i chętnie odwiedzanych przez turystów współczesnych już atrakcji Cisnej jest kultowy lokalny bar Siekierezada, nawiązujący nazwą do powieści Edwarda Stachury rozgrywającej się właśnie w Bieszczadach. Na ścianach Siekierezady wiszą pamiątki z jednej strony przypominające o twardych warunkach życia w Bieszczadach, czyli siekiery i wyrzeźbione nimi diabelskie łby, z drugiej natomiast nawiązujące do romantycznej legendy Bieszczad, jako miejsca schronienia wszelkich wrażliwych i artystycznych dusz. Właściciele Siekierezady wspierają mocno lokalną twórczość, na piętrze w galerii prezentując regularnie wystawy rzeźby czy malarstwa tworzonego przez osiadłych tutaj artystów.

Innym miejscem łączącym tradycję regionu z usługami kulinarnymi jest karczma Łemkowyna – prezentująca w swoich wnętrzach pamiątki związane z dawnymi mieszkańcami tych miejsc – Łemkami i Bojkami. Poza spróbowaniem potraw, wśród których króluje żurek po łemkowsku, maczanka, pierogi łemkowskie, jagnięcina i dziczyzna, można tutaj także natknąć się na spotkanie z lokalnym gawędziarzem czy posłuchać tradycyjnej muzyki.

Bieszczadzkie szlaki

Cisna to także miejscowość przez którą biegną turystyczne szlaki prowadzące w Bieszczady. Można więc powędrować czerwonym Głównym Szlakiem Beskidzkim prowadzącym przez Smerek, Okaglik, Jasło, Cisną, bacówkę PTTK pod Honem, Hon oraz Wołosań albo żółtym szlakiem rozpoczynającym się w Cisnej i prowadzącym przez Liszną, Roztoki Górne i przełęcz nad nimi tuż obok granicy ze Słowacją.

Noclegi

Ze względu na swoją długoletnią tradycję miejscowości wypoczynkowej, Cisna oferuje dużo możliwości noclegowych. Dostępne są nie tylko liczne ośrodki wypoczynkowe, ale także pola campingowe czy gospodarstwa agroturystyczne. Bez problemu można tutaj zarezerwować miejsca na dłuższy lub krótszy pobyt, szczególnie polecany jest październik, kiedy kolory lasów bieszczadzkich należą do najpiękniejszych.

Jeśli planujesz spędzić tutaj kilka dni zapraszamy na stronę poświęconą noclegom w Cisnej.